Pustynia Błędowska – czyli Polska Sahara
Pustynia Błędowska to takie miejsce na mapie Polski, które z pewnością warto odwiedzić. Leży na pograniczu województwa śląskiego i małopolskiego, na terenie Parku Krajobrazowego Orlich Gniazd, zaledwie 10 km od Olkusza. Zwana jest Polską Saharą za sprawą obszaru lotnych piasków. Przez obszar pustynny z zachodu na wschód, przepływa głęboką doliną rzeka Biała Przemsza, dzieląc ją na dwie nierówne części: mniejszą północną i większą południową. Pustynia Błędowska zajmuje około 32 km2 powierzchni.
Co ciekawe nazwa Pustynia Błędowska nie oznacza jednak pustyni w sensie typowo geograficznym, a służy podkreśleniu wyjątkowości terenu i krajobrazu, którego nie spotkamy w żadnym innym zakątku Polski.
TROCHĘ HISTORII
Piaski pokrywające Pustynie są pochodzenia lodowcowego, którego geologiczny początek określa się na 2,3 mld lat temu. Do pustynnego charakteru przyczynił się człowiek za sprawą wycinki lasu w XIII i XIVw. na potrzeby huty srebra i ołowiu. Erozja wietrzna działająca na tym terenie doprowadziła do utworzenia ogromnego obszaru piaszczystego. W latach 60tych i 70tych nasadzono wierzbę ostrolistną, po czym nastąpiła sukcesja wtórna okolicznych drzew: sosny i brzozy. Przyczyniło się to do zmniejszenia powierzchni odkrytych piasków.
Przez Pustynie wiedzie Szlak Pustynny PTTK – żółty szlak pieszy
Niestety zmiany klimatu, podniesienie poziomu wód oraz działalność człowieka spowodowały, że teren Pustyni coraz to bardziej zarasta. Widać to dosłownie na własnych oczach. Będąc tu po kilkuletniej przerwie byłam zaskoczona tym jak bardzo ten teren się zmienił.
Cały obszar objęty jest ochroną Natura 2000, a promocją i ochroną Pustyni Błędowskiej zajmuje się Stowarzyszenie Polska Sahara.
Na Pustyni Błędowskiej kręcono kadry do polskich produkcji filmowych, takich jak: Faraon oraz w Pustyni i Puszczy.
Na terenie Pustyni Błędowskiej obowiązuje zakaz poruszania się samochodami, quadami oraz motocyklami. Niestety nie wszyscy to szanują. Z naklejkami na tablicach rejestracyjnych jeżdżą po całym terenie bez skrupułów. Niestety jest to dość częste zjawisko.
Punkty widokowe to największa atrakcja Pustyni Błędowskiej. Z każdego z niech zobaczymy inną perspektywę na morze piasku. Przy każdym znajduje się darmowy, spory parking.
CZUBATKA w Kluczach
Najstarszy punkt widokowy, znajduje się wysoko ponad piaskami. Stąd zobaczymy Pustynie Błędowska ze sporej odległości. Polecany szczególnie dla osób, które chcą uniknąć chodzenia po piachu. Jest tu altanka, ławki i tablica informacyjna oraz wieża Nadleśnictwa Olkusz, która służy ochronie przeciwpożarowej okolicznych lasów.
Link do parkingu: https://goo.gl/maps/3cdpNiFWiu3stRke7
DĄBRÓWKA w Chechle
Świetny punkt widokowy na Pustynie Błędowską od strony północnej. Północna część pustyni widziana właśnie z Dąbrówki to dawny poligon wojskowy i nie wolno się było w niego zagłębiać. Kiedyś odbywały się tutaj ćwiczenia wojskowe, dziś mają tu miejsce głównie skoki spadochronowe. Widoki z Dąbrówki na Pustynię Błędowską nie są tak rozległe, jak ze słynnej Czubatki, za to tutaj faktycznie można poczuć “klimat” pustyni. Znajduje się tu metalowo-betonowa platforma widokowa usytuowana na piasku, która jest przystosowana dla wózków, są też tablice informacyjne oraz bunkier z okresu II wojny światowej, którego zdobi graffiti.
Link do parkingu: https://goo.gl/maps/oW1gUNTwcFA9P3aRA
RÓŻA WIATRÓW w Kluczach
Najnowszy punkt widokowy, zmodernizowany w 2018r. i w mojej opinii najciekawszy. Znajduje się tu duża, drewniana platforma widokowa w kształcie pasującym do nazwy tego miejsca, wraz z miejscami do siedzenia. Róża wiatrów przystosowana jest dla wózków. Ramiona konstrukcji schodzą bezpośrednio do piasku. Tutaj również znajdują się tablice informacyjne oraz foodtracki. Nieopodal róży wiatrów stoją działa wojskowe. Co roku odbywa się tu Juromania na wzór Industriady, która jest największym festiwalem dziedzictwa przemysłowego w Polsce, w Górnym Śląsku.
Link do parkingu: https://goo.gl/maps/o75KYNsmx1UJhgsC9
JAK JA POLECAM ZWIEDZIĆ PUSTYNIE BŁĘDOWSKĄ?
Połączyć spacerowo punkt widokowy Czubatka z punktem widokowym Róża Wiatrów. Oba miejsca znajdują się z miejscowości Klucze. Obojętnie który będzie pierwszym- dojdziesz częściowo szlakiem, a w większej mierze ścieżką do drugiego punktu widokowego. Natomiast osobno podjechać do punktu Dąbrówka.
Ja zaczęłam od Róży Wiatrów. Prowadzi stąd świetna ścieżka wzdłuż Pustyni.
Teren jest monitorowany.
Maszerując taką ścieżką, za zakrętem, odbijam przy pierwszym rozwidleniu w prawo. Dochodzę do ścieżki biegnącej z prawej i lewej strony, przechodzę ją i maszeruję prosto przed siebie. Tutaj na moment zanika poczucie bycia na pustynnym terenie. Idę wydeptaną ścieżką między trawami.
Po chwili na drzewach widać żółte znaczniki szlaku. Przed samym punktem widokowym Czubatka jest dość stromo.
KIEDY NAJLEPIEJ ZWIEDZIĆ PUSTYNIE BŁĘDOWSKĄ?
Jest dostępna o każdej porze roku. Dla mnie najpiękniej tu jest wraz z zachodem słońca.
Festiwal Meteora
03 września 2022r. natrafiłam na Festiwal Meteora, który jest organizowany przez Polskie Towarzystwo Rakietowe (PTR) w punkcie Róża Wiatrów. Wybór tej lokalizacji nie jest przypadkowy, ponieważ właśnie w tym miejscu za czasów PRL testowano pierwsze polskie konstrukcje rakietowe. To już szósta edycja festiwalu. Panuje tam bardzo sympatyczna, zabawowo-technologiczna atmosfera. To świetna miejsce dla całej rodziny. Dla dzieci zorganizowano możliwość zakupu, złożenia oraz wystrzelenia rakiety edukacyjnej na paliwo stałe. Po wystrzeleniu, rakieta spada dzięki mechanizmowi spadochronowemu, dzięki czemu dziecko ma pamiątkę, którą może zabrać do domu. Są też wystrzały mniej amatorskie. Jest to super widowisko, któremu dodatkowo towarzyszy świetna atmosfera. Z racji tego, że festiwal trwa dwa dni, część z biorących w nich udział rozstawia namiot i spędza noc na Polskiej Saharze.
Zobacz również
Jaskinia Wierzchowska Górna i Jaskinia Mamutowa oraz Dolina Kluczwody
Dolina Racławki- trzy ścieżki dydaktyczne
